Hội chứng cổ rùa – Hậu quả khó lường và biện pháp phòng ngừa

Hội chứng cổ rùa, một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến trong thời đại công nghệ số, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về hội chứng này, những tác động tiêu cực của nó và cách phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cổ của chúng ta.

Hội chứng cổ rùa là gì?

Hội chứng cổ rùa, hay còn gọi là hội chứng gù lưng cổ rùa (text neck syndrome), mất đường cong sinh lý cổ, hoặc cổ rùa lưng tôm, là tình trạng cột sống bị biến dạng. Nó xảy ra khi ít nhất 3 đốt sống liên tiếp có góc gù thân đốt ≥ 5 độ. Đốt sống ngực cong về phía sau trong khi đốt sống cổ khom gù về phía trước, gây ra sự cong vênh đáng kể của cột sống. Hội chứng này ảnh hưởng đến sức khỏe và làm mất đi tính thẩm mỹ của cột sống.

Dấu hiệu nhận biết cổ rùa

Hội chứng cổ rùa có những dấu hiệu sau:

– Khối u lồi lên phía sau cổ: Khiến cổ vẹo và lưng gù, làm vai trở nên dày hơn.

– Đau vùng cổ: Cơn đau lan rộng đến hai bên gáy và vai, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

– Chèn ép dây thần kinh và cơ bắp: Gây đau đầu, giảm thị lực, mất ngủ, và ảnh hưởng đến trí nhớ.

– Tê bại ở hai tay: Giảm khả năng cầm nắm và có thể dẫn đến mất khả năng vận động ở mức nặng nhất.

Nguyên nhân gây ra cổ rùa

Hội chứng cổ rùa có nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến nhất là tư thế đi đứng không đúng, lưng không thẳng, và vai thường xuyên bị dao động. Thời gian sử dụng điện thoại nhiều và góc gập cổ trung bình thấp quá mức cũng là các yếu tố góp phần. Khi cơ thể được uốn cong, áp lực lên cột sống cổ tăng lên. Càng cúi đầu về phía trước, cột sống cổ càng phải chịu sức nặng của đầu.

– Nghiên cứu đã chỉ ra: Độ cong của đốt sống cổ tăng theo trọng lượng cổ phải gánh. Ở tư thế bình thường, cổ phải chịu trọng lượng của đầu khoảng 5 – 6,5 kg. Khi cúi đầu về phía trước 20 độ, cột sống cổ phải chịu khoảng 16 kg. Khi cúi đầu 35 độ, cột sống cổ phải chịu 20 kg.

Với sự phổ biến của các thiết bị công nghệ, hội chứng này đang ảnh hưởng không chỉ người lớn mà cả trẻ em. Nhóm nghiên cứu tại ĐH Hồng Bàng khảo sát 425 sinh viên tại TP.HCM cho thấy tỷ lệ mắc hội chứng cổ rùa là 46,6%, tương đương gần 200 người.

Ngoài ra, hội chứng cổ rùa còn có thể do các bệnh lý xương khớp, thoát vị đĩa đệm, loãng xương, ung thư cột sống,… Tuy nhiên, nguyên nhân phổ biến nhất vẫn là tư thế đi đứng không đúng, lưng không thẳng và vai thường xuyên bị dao động.

Biến chứng của hội chứng cổ rùa

Hội chứng cổ rùa không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng như hạn chế khả năng vận động, ảnh hưởng hô hấp, tiêu hóa, và gây mất thẩm mỹ.

Ảnh hưởng hệ hô hấp

Hội chứng cổ rùa làm thay đổi cấu trúc các đốt sống ở cổ và lồng ngực, dẫn đến biến dạng lồng ngực và gây áp lực lên các cơ quan lân cận như tim và phổi. Điều này ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp và tuần hoàn máu, gây khó thở nghiêm trọng cho người bệnh. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.

Hạn chế khả năng vận động

Người bệnh ban đầu chỉ cảm thấy khó chịu và đau khi tham gia các hoạt động vận động mạnh hoặc công việc cần sức lực lớn. Dần dần, họ sẽ gặp khó khăn trong cả những hoạt động đơn giản như đi lại, đứng lâu, ngồi, hay nằm trên giường. Tình trạng này không chỉ gây sự khó khăn trong cuộc sống hàng ngày mà còn ảnh hưởng đến năng suất lao động, gây thiệt hại về thu nhập và kinh tế.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Hội chứng cổ rùa không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe của phổi và tim mà còn gây ra những vấn đề về tiêu hóa. Do cột sống bị biến dạng, đường tiêu hóa của người bệnh có nguy cơ bị chèn ép, gây khó khăn trong quá trình nuốt thức ăn. Bên cạnh đó, tình trạng trào ngược dạ dày cũng thường xuyên xảy ra, gây nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày.

Gây mất thẩm mỹ

Hội chứng cổ rùa không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn gây khó chịu về mặt thẩm mỹ. Tình trạng này khiến người bệnh thường cảm thấy bất an và tự ti vì tư thế, thân hình không đẹp mắt, đặc biệt là đối với thanh niên và phụ nữ. Tâm lý này khiến họ thường cảm thấy bản thân bị cô lập khỏi xã hội và có thể ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống.

Phương pháp chữa hội chứng cổ rùa

Hội chứng cổ rùa ở trẻ rất khó để khắc phục nếu như không điều trị từ sớm. Cột sống của trẻ càng lớn sẽ càng khó có thể điều chỉnh; trẻ trên 15 tuổi sẽ rất khó thay đổi tư thế với trẻ nhỏ hơn. Nếu xuất hiện các cơn đau cổ, vai gáy, ảnh hưởng sức khỏe, cột sống nên đi gặp bác sĩ để được tư vấn vật lý trị liệu để điều chỉnh tư thế.

Nếu phát hiện sớm và áp dụng các phương pháp chữa trị phù hợp, hội chứng cổ rùa có thể được chữa khỏi. Các phương pháp chữa trị bao gồm bài tập hỗ trợ, điều trị nắn chỉnh cột sống, tùy vào mức độ nặng nhẹ để đưa ra lựa chọn phương pháp phù hợp.

1. Áp dụng bài tập hỗ trợ

Nếu bị gù lưng ở mức độ nhẹ, giai đoạn đầu, bạn có thể áp dụng một số bài tập sau để khắc phục:

Bài tập 1: Hít thở

– Ngồi trên ghế, cách bàn khoảng bằng cánh tay.

– Đặt hai tay vươn thẳng đặt úp lên mặt bàn.

– Cúi đầu xuống giữa hai tay, đồng thời thở ra.

– Hít vào và ngửa đầu lên trên sao cho cằm hướng lên trên.

– Tiếp tục cúi đầu và lặp lại động tác trên nhiều lần.

Bài tập 2: Xoay người

– Ngồi yên trên ghế, đặt tay phải cố định trên cạnh bàn hoặc mặt bàn.

– Tay trái đặt lên ngực.

– Hít vào đồng thời từ từ xoay người ra phía sau.

– Thở ra và xoay người trở về vị trí ban đầu.

– Lặp lại động tác này nhiều lần, sau đó đổi bên.

Bài tập 3: Gập ngực

– Ngồi yên ở trên ghế, gác mắt cá chân trái lên trên chân phải.

– Hai tay giữ cẳng chân và đè phần đầu gối xuống.

– Từ từ gập ngực sát vào với chân đồng thời thở ra.

– Hít vào và ngửa người lên.

– Lặp lại tương tự cùng với chân còn lại.

2. Điều trị cổ rùa bằng trị liệu nắn chỉnh cột sống

Trị liệu nắn chỉnh cột sống là một giải pháp an toàn và hiệu quả để chữa gù lưng cổ rùa. Kỹ thuật viên sẽ dùng lực bằng tay phù hợp để tác động lên vùng đốt sống bị gù, đưa cột sống về với vị trí ban đầu, trả lại độ cong tự nhiên cho cột sống.

Việc nắn chỉnh không chỉ giúp khôi phục cấu trúc cột sống về trạng thái ban đầu, mà còn tăng độ linh hoạt cho khớp cổ, giảm đau hiệu quả. Đồng thời, nó góp phần điều chỉnh lại vóc dáng, tư thế, cải thiện tình trạng gù lưng cổ rùa một cách hiệu quả.

Biện pháp phòng ngừa hội chứng cổ rùa

Để phòng bệnh, bạn nên:

– Giữ điện thoại ở ngang tầm mắt (tốt cho cơ cánh tay) và đặt màn hình máy tính đủ cao để có thể nhìn thẳng, thay vì nhìn xuống.

– Khi đi đứng cần giữ cho tư thế thẳng lưng, không thõng hai vai xuống. Duy trì tư thế sao cho cột sống nằm trên một đường thẳng từ đỉnh đầu tới xương cụt.

– Hạn chế nhìn vào màn hình điện thoại hoặc máy tính quá lâu.

– Nếu công việc yêu cầu làm việc nhiều ở trên máy tính, cố gắng đứng dậy đi lại 20-30 phút và dành thời gian cho các hoạt động thể chất ngoài giờ làm việc.

– Thực hiện các động tác như xoay vai, kéo giãn giúp cơ cổ được vận động và định vị lại tư thế.

– Trẻ em cần hạn chế đeo ba lô nặng khi đi học để tránh thói quen cúi đầu về phía trước khi đi.

– Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao như Gym, Pilates, Yoga,… Trong giờ làm việc nên dành vài phút để vận động giúp cột sống linh hoạt, ngăn chặn các vấn đề về lưng.

– Bổ sung thực phẩm chứa nhiều canxi như trứng, sữa, hải sản để xương luôn chắc khỏe.

Hội chứng cổ rùa là một vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ trong cuộc sống hiện đại. Những hậu quả của nó không chỉ gây ra đau nhức tạm thời mà còn có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Việc hiểu rõ về hội chứng này và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cổ và cột sống của chúng ta.