Rối loạn chức năng sàn chậu là gì? Triệu chứng và cách điều trị

Rối loạn chức năng sàn chậu (RFSC) là một vấn đề sức khỏe không chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ mà còn cả nam giới. Những triệu chứng như tiểu không kiểm soát, đau vùng chậu và khó khăn trong quan hệ tình dục không chỉ gây ra sự khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Với nhịp sống hiện đại và những thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, tỷ lệ người mắc phải vấn đề này ngày càng tăng cao. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả RFSC.

Rối loạn chức năng sàn chậu là gì?

Rối loạn chức năng sàn chậu (RFSC) là tình trạng suy giảm chức năng của các cơ và mô liên kết hỗ trợ các cơ quan trong vùng chậu, bao gồm bàng quang, ruột và tử cung. RFSC có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ, nhưng phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là sau khi sinh nở.

Theo thống kê, 1/3 phụ nữ sau sinh mắc chứng són tiểu, với khoảng 50% phụ nữ trên 40 tuổi. Ngoài ra, 40% phụ nữ từ 50 tuổi trở lên gặp tình trạng sa cơ quan vùng chậu. Cứ 5 người thì có 1 người bị sa trên hai cơ quan như sa bàng quang, sa tử cung, hoặc sa trực tràng.

Khi nào rối loạn chức năng sàn chậu xảy ra?

Rối loạn chức năng sàn chậu có thể xảy ra khi:

– Tuổi tác và lão hóa: Theo thời gian, cơ và dây chằng ở vùng sàn chậu sẽ lão hóa, không còn giữ được chức năng nâng đỡ cơ quan.

– Sinh con: Các tác động từ việc sinh con khiến cơ và dây chằng bị yếu đi, dẫn đến tình trạng không kiểm soát đường tiểu, sa tử cung, sa tạng vùng chậu.

– Bệnh lý và yếu tố khác: Trong nhiều trường hợp, nếu phát hiện trễ, rối loạn chức năng sàn chậu có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.

Rối loạn chức năng sàn chậu có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Bất cứ tác nhân nào làm tăng áp lực trong ổ bụng đều có thể gây ra bệnh lý sàn chậu ở nữ giới như són tiểu, sa sàn chậu.

Nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng sàn chậu

Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng sàn chậu, bao gồm:

1. Yếu tố sinh học

– Mang thai và sinh nở: Quá trình mang thai và sinh con có thể gây áp lực lớn lên cơ sàn chậu, dẫn đến suy yếu hoặc rách cơ.

– Tuổi tác: Theo thời gian, các cơ sàn chậu yếu dần đi do lão hóa.

– Mãn kinh: Sự suy giảm estrogen sau mãn kinh có thể làm suy yếu các cơ sàn chậu.

– Béo phì: Béo phì gây tăng áp lực lên vùng chậu, có thể làm suy yếu cơ sàn chậu.

– Các bệnh lý mãn tính: Một số bệnh lý mãn tính như đái tháo đường, hen suyễn và táo bón có thể làm tăng nguy cơ RFSC.

– Yếu tố di truyền: Một số người có thể có cơ địa dễ bị RFSC hơn do di truyền.

2. Yếu tố lối sống

– Táo bón: Táo bón mãn tính có thể gây tăng áp lực lên cơ sàn chậu khi rặn.

– Ho mãn tính: Ho mãn tính, ví dụ như do hút thuốc lá, có thể gây áp lực lên cơ sàn chậu.

– Nâng vật nặng: Nâng vật nặng thường xuyên có thể làm suy yếu cơ sàn chậu.

– Chế độ ăn uống: Chế độ ăn ít chất xơ và nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ táo bón, góp phần gây RFSC.

– Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến cơ sàn chậu, có thể dẫn đến suy yếu cơ.

3. Yếu tố phẫu thuật

– Phẫu thuật vùng chậu: Các phẫu thuật vùng chậu, chẳng hạn như phẫu thuật cắt tử cung hoặc phẫu thuật tuyến tiền liệt, có thể làm tổn thương cơ sàn chậu.

– Phẫu thuật sản khoa: Phẫu thuật cắt tầng sinh môn hoặc sử dụng kìm forceps trong quá trình sinh nở có thể làm tổn thương cơ sàn chậu.

Triệu chứng rối loạn chức năng sàn chậu 

Rối loạn chức năng sàn chậu có thể gây ra một loạt các triệu chứng ảnh hưởng đến hệ tiết niệu, tiêu hóa và sinh sản. Các triệu chứng cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

1. Rối loạn chức năng tiết niệu

• Són tiểu: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của rối loạn chức năng sàn chậu, bao gồm són tiểu khi ho, hắt hơi, cười, vận động mạnh hoặc mang vác vật nặng.
• Tiểu nhiều lần: Đi tiểu thường xuyên, nhất là ban đêm (tiểu đêm).
• Tiểu gấp: Bỗng dưng có cảm giác muốn đi tiểu dữ dội và cần đi tiểu ngay lập tức.
• Tiểu không hết: Cảm giác vẫn còn nước tiểu sau khi đi tiểu.
• Bí tiểu: Khó khăn hoặc không thể đi tiểu.

2. Rối loạn chức năng tình dục

• Giảm ham muốn tình dục: Giảm hoặc mất hứng thú với hoạt động tình dục.
• Khó khăn khi đạt cực khoái: Cả nam và nữ đều có thể gặp khó khăn trong việc đạt cực khoái khi quan hệ tình dục.
• Đau khi quan hệ tình dục: Cảm giác đau nhức hoặc rát bỏng khi quan hệ tình dục, có thể khiến cho việc quan hệ trở nên khó khăn hoặc không thể thực hiện.

3. Rối loạn chức năng tiêu hóa

• Són phân: Són phân khi ho, hắt hơi, vận động mạnh hoặc khi có cảm giác muốn đi đại tiện.
• Táo bón: Khó khăn khi đi đại tiện, phân cứng và khô.
• Đại tiện không hết: Cảm giác vẫn còn phân sau khi đi đại tiện.
• Bí đại tiện: Khó khăn hoặc không thể đi đại tiện.

4. Đau

• Đau vùng chậu: Đau nhức, âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng bụng dưới, hông, lưng dưới hoặc trực tràng. Cơn đau có thể lan ra các bộ phận khác như đùi hoặc âm đạo.
• Đau khi quan hệ tình dục: Cảm giác đau nhức hoặc rát bỏng khi quan hệ tình dục.

Lưu ý: Đây chỉ là một số triệu chứng phổ biến của rối loạn chức năng sàn chậu. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, một số dấu hiệu cảnh báo khác của rối loạn chức năng sàn chậu bao gồm:

• Cảm giác nặng nề hoặc chèn ép ở vùng chậu hoặc âm đạo.
• Thường xuyên bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc đường tiểu.
• Cảm giác sa các cơ quan vùng chậu (sa tử cung, sa bàng quang, sa trực tràng).

Điều trị bệnh rối loạn chức năng sàn chậu

Phương pháp điều trị rối loạn chức năng sàn chậu sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của tình trạng và các triệu chứng cụ thể của bạn. Mục tiêu điều trị là cải thiện sức mạnh và chức năng của cơ sàn chậu, giảm bớt các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

1. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong việc điều trị rối loạn chức năng sàn chậu. Một chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn tập các bài tập cụ thể để tăng cường sức mạnh và chức năng của cơ sàn chậu. Các bài tập này có thể bao gồm:

• Tập Kegel nâng cao: Đây là những bài tập Kegel phức tạp hơn được thiết kế để tăng cường sức mạnh của các cơ sàn chậu cụ thể.
• Kích thích điện cơ: Sử dụng dòng điện nhẹ để kích thích các cơ sàn chậu co lại.
• Biofeedback: Sử dụng máy tính để theo dõi hoạt động của cơ sàn chậu và giúp bạn học cách kiểm soát các cơ này tốt hơn.

2. Thay đổi lối sống

• Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên cơ sàn chậu và cải thiện các triệu chứng.
• Tập Pilates: Đây là bài tập đơn giản và hiệu quả giúp tăng cường sức mạnh cơ sàn chậu.

• Tránh táo bón: Táo bón có thể gây áp lực lên cơ sàn chậu và làm nặng thêm các triệu chứng. Hãy ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước và tập thể dục thường xuyên để tránh táo bón.
• Hạn chế mang vác vật nặng: Mang vác vật nặng có thể làm yếu cơ sàn chậu và khiến các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.
• Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm suy yếu cơ sàn chậu và làm chậm quá trình hồi phục.

3. Thuốc

Một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng của rối loạn chức năng sàn chậu, bao gồm:

• Thuốc chống co thắt cơ: Giúp thư giãn các cơ sàn chậu co thắt quá mức và giảm bớt các triệu chứng như tiểu gấp, tiểu không hết và đau vùng chậu.
• Thuốc nội tiết tố: Liệu pháp thay thế hormone có thể giúp cải thiện sức mạnh cơ sàn chậu ở phụ nữ sau mãn kinh.
• Thuốc nhuận tràng: Giúp điều trị táo bón và giảm áp lực lên cơ sàn chậu.

4. Phẫu thuật

Phẫu thuật thường chỉ được xem xét trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Các loại phẫu thuật phổ biến để điều trị rối loạn chức năng sàn chậu bao gồm:

• Sửa chữa sa tạng: Phẫu thuật này được sử dụng để nâng các cơ quan sa xuống vị trí ban đầu của chúng, chẳng hạn như tử cung, bàng quang hoặc trực tràng.
• Sling: Sử dụng dây hoặc lưới để hỗ trợ các cơ sàn chậu yếu.
• Hạn chế dây thần kinh: Cắt hoặc làm tê các dây thần kinh kiểm soát cơ bàng quang để giảm bớt các triệu chứng như tiểu gấp và tiểu không hết.

Điều quan trọng là phải thảo luận với bác sĩ về phương pháp điều trị phù hợp nhất với bạn. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng của bạn và đưa ra khuyến nghị dựa trên các triệu chứng, nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của rối loạn chức năng sàn chậu.

Lưu ý:

– Thông tin trong bài viết này của chúng tôi chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng của bản thân.

– Việc tự ý điều trị rối loạn chức năng sàn chậu có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Do đó, bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị.

Rối loạn chức năng sàn chậu là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Bằng cách duy trì một lối sống lành mạnh, thực hiện chăm chỉ các bài tập phù hợp và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế, chúng ta có thể kiểm soát và cải thiện tình trạng này. Hãy luôn chú ý đến những dấu hiệu bất thường và không ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Chăm sóc sức khỏe sàn chậu chính là chăm sóc sức khỏe toàn diện của bạn.